Ankara’da Irak kaygısı büyüyor

Irak’ta yeni hükümetin nasıl oluÅŸturulacağı sorularının krize dönüÅŸtü bir dönemde Irak CumhurbaÅŸkanı Fuad Masum’un yeni hükümeti kurmak üzere Åžii politikacı Haydar El Ebadi’yi görevlendirmesi Ankara’da ‘önemli ve olumlu bir geliÅŸme’ olarak deÄŸerlendirildi. Türkiye, Irak’ta hükümetin hızlı bir ÅŸekilde ve toplumun tüm kesimlerini kucaklayıcı bir anlayışla kurulmasının ülkedeki krizin aşılmasına büyük katkı saÄŸlayacağını düÅŸünüyor. Bu nedenle Türk DışiÅŸleri Bakanlığı, Iraklı siyasi liderlere “uzlaşı içinde hareket etmeleri ve yeni hükümetin kurulmasına destek vermeleri” çaÄŸrısı yaptı.

Ancak Ankara, baÅŸbakanlıkta ısrar eden Nuri El Maliki’ye baÄŸlı özel birliklerin BaÄŸdat’a konuÅŸlanmış olmasından son derece kaygılı. Türk diplomatik yetkililer, bunu bir ‘darbe giriÅŸimi’ olarak deÄŸerlendirdiklerini Maliki’ye ilettiklerine dikkat çekerken, “Her ÅŸekilde halk desteÄŸini kaybetmiÅŸ Maliki’nin ülkedeki siyasi krizi daha da tırmandırmaması için kendisine uyarılarımızı sürdüreceÄŸiz” diyor.

BaÄŸdat’taki siyasi krizi ve Türkiye’nin pozisyonunu Deutsche Welle’ye deÄŸerlendiren Ekonomi ve Dış Politikalar Merkezi BaÅŸkanı Sinan Ülgen, Irak’ta Maliki’nin Sünnileri ezen politikalarının ne denli ÅŸiddetli olduÄŸunu aslında IŞİD’in saldırgan tutumunun ortaya koyduÄŸunu söylüyor. “Maliki’ye duyulan nefret bu denli büyük olmasaydı, IŞİD bu denli saldırgan olmayacaktı” diyen Ülgen, Ä°ran ve Amerika’nın IŞİD’in yarattığı tehlikenin boyutları konusunda aynı noktaya geldiÄŸini ve her ikisinin de özellikle Maliki’yi ‘defterden silme’ye çalıştığını belirtiyor. “Maliki’ye karşı yeni bir lider aranıyor ancak bakalım ne kadar baÅŸarılı olunacak. Ve bütün bu olanların içinde Türkiye’nin çok belirgin bir yeri yok. BaÄŸdat’ta olaylar Türkiye’den bağımsız geliÅŸiyor” diyen Ülgen, Türkiye’nin IŞİD’in elindeki 49 diplomatik personelini nasıl kurtaracağını tüm dünyanın merak ettiÄŸini vurguluyor.

Büyük göç dalgası

Irak’taki siyasi krizin bitmesi için diplomatik çabalarını yoÄŸunlaÅŸtıran Türkiye, bir yandan da IŞİD terörü yüzünden Irak’tan kaçmaya çalışan insanlara yardım etmeye çalışıyor. BaÅŸbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi BaÅŸkanlığı (AFAD), Irak Åžam Ä°slam Devleti (IŞİD) Sincar'dan kaçan Ezidiler için Kuzey Irak'ta bulunan Zaho kentinde 16 bin kiÅŸilik kamp kuracak. AFAD'dan gelen bilgiye göre, saldırılar nedeniyle çoÄŸunluÄŸu Ezidi 200 bin kiÅŸi Sincar'dan, Kuzey Irak’ın Duhok kentine ve Suriye'ye kaçtı. Suriye'ye kaçan Ezidiler'in sayısının 30-40 bin olduÄŸu, Duhok ve Zaho bölgelerinde ise yaklaşık 100 bin Ezidi bulunduÄŸu tahmin ediliyor.

Irak’tan olası göç dalgası Ankara’da yapılan güvenlik toplantılarının da ana gündem maddesini oluÅŸtururken, Türkiye göç dalgasının her türlü boyutuna karşı formül üretmeye çalışıyor. Türkiye’nin göç politikasını Irak’ta yaÅŸananlar çerçevesinde Deutsche Welle’ye deÄŸerlendiren Ä°ltica ve Göç AraÅŸtırmaları Merkezi BaÅŸkan Yardımcısı Metin Çorabatır, Türkiye’ye sığınmak için Temmuz’da 7 bin Iraklının ön kayıt yaptırdığına dikkat çekerken, bu sayının büyük göç dalgasının habercisi olduÄŸunu söylüyor. Türkiye’nin Irak’tan kaçanlara yardım ederken ‘resmi bir göç’ politikası belirlemek durumunda olduÄŸunu belirten Çorabatır, “Bugünkü sorun resmi bir politikanın olmamasıdır” diyor. 2 bin Iraklının Silopi’de olduÄŸunu anlatan Çorabatır, Kuzey Irak’ta kamp kurmayı da Türkiye’ye göçü kontrol altına almak olarak yorumluyor.

“Mevcut durumda ‘Irak’ta ÅŸiddetten kaçanlara yardım edelim ama Türkiye’ye sokmayalım’ gibi bir anlayış var. Bunun için resmi politika açıklanmalı” diyen Çorabatır, Suriyeli sığınmacılar konusunda yaÅŸanan sorunların da Türk hükümetinin bu tavrında etkin olduÄŸunu söylüyor. Türkiye’de 1 milyon 300 bine yakın Suriyelinin olduÄŸunu hatırlatana Çorabatır, “Yeni sığınmacılar için Türkiye’den yeni kapasite beklemek de zor. Bu yüzden Türkiye’nin politikasını bir an önce uluslararası kamuoyuna bildirmesi gerekiyor” diyor.